„Tego, co widzi się zawsze, nie widzi się nigdy.”

Karl Ove Knausgård

Dziecko jako przedmiot nauczania czy jako aktywny i myślący podmiot, zdolny do dokonywania racjonalnych wyborów?

Czy zastanawialiście się kiedyś nad tym, na co uczniowie dzieci i młodzież mają w szkole wpływ? O czym decydują dorośli, a o czym mogą decydować uczniowie? Czy tradycyjna formuła szkoły dobrze przygotowuje młodych ludzi do życia, w tym również do życia w demokracji?

Zapraszamy wszystkich chętnych do zorganizowania spotkań, na których zastanowimy się jak upodmiotowić dzieci w szkole? Chodzi o to, by zastanowić się nad tym, na co dzieci / młodzi ludzie mają dziś w szkole wpływ i jakie są tego skutki. Warto też zadać pytanie, na co wpływ mieć powinny / powinni?

Człowiek może przejąć odpowiedzialność tylko za to, na co ma wpływ. Nie można przejąć odpowiedzialności za coś, o czym decydują inni. Czy jako rodzice i nauczyciele jesteśmy świadomi tej zależności?? Czy chcemy dostrzec skutki przedmiotowego traktowania dzieci i młodzieży? Może fakt, iż tak wiele dzieci wciąż trzeba pilnować i zmuszać do nauki, jest konsekwencją tego, że w szkole dzieci niemal o niczym nie mogą decydować i oczekuje się od nich jedynie wykonywania poleceń dorosłych? Czy zdajemy sobie sprawę z tego, jak taki wymóg podporządkowania się i wykonywania cudzych poleceń wpływa na kreatywne dzieci z dużą potrzebą autonomii? Może ich nastawienie do nauki ma związek z tym, że wszystko im narzucamy (co mają robić i jak mają to robić) i o wszystkim decydujemy my, rodzice i nauczyciele?

Warto też zadać sobie pytanie, co zrobić, by przygotować młodych ludzi do życia w demokracji i do tego, by w życiu prywatnym potrafili brać odpowiedzialność za skutki swoich decyzji. O tym, jak dramatycznie tej kompetencji brakuje w naszym społeczeństwie możemy przekonać się słuchając polityków.

Może warto w czasie spotkań zrobić tabelkę, która pokaże skalę problemu. W jedną kolumnę można by wpisać to wszystko, na co uczniowie w szkole mają wpływ, a w drugą to, o czym decydują dorośli, a dzieci / młodzież muszą się podporządkować.

O tym, jakie decyzje można pozostawić uczniom, pisze w swojej książce Pernille Ripp. Przed zorganizowaniem spotkań warto przeczytać jej książkę „Uczyć (się) z pasją”. Autorka opowiada o tym, jak przestała być nauczycielką realizującą podstawę programową i stała się nauczycielką wspierającą indywidualny rozwój swoich uczniów. Pierwszym krokiem było przejście od przedmiotowego do podmiotowego traktowania uczniów. Pernille Ripp pozwoliła, by uczniowie sami mogli aranżować przestrzeń w klasie, by mogli decydować z kim i jak pracują. Książka Pernille Ripp pokazuje drogę zmian i dostarcza wielu inspiracji, ale pokazuje też, jak inaczej funkcjonują uczniowie w przestrzeni szkolnej i jak podchodzą do swoich obowiązków, gdy wiele decyzji mogą podejmować sami.

Efekty spotkań „Jak upodmiotowić dzieci w szkole?”

Bardzo byśmy chcieli dostać od Was relacje ze spotkań. Chcielibyśmy, żebyście napisali, do jakich wniosków doszliście, jak Waszym zdaniem wygląda problem podmiotowego traktowania uczniów przez szkoły. Na co mają wpływ? Czy ten wpływ jest Waszym zdaniem wystarczający? Czy obecna formuła szkoły ma wpływ na motywację do nauki i czy w szerszej perspektywie dobrze przygotowuje młodych ludzi do życia w demokracji?

Jakie są Wasze wnioski? Na co dzieci mogłyby mieć wpływ? Podajcie konkretne przykłady! Co by się zmieniło, gdyby dzieci / młodzi ludzie byli traktowani w szkole podmiotowo?

Książkę Pernille Ripp – Uczyć (się) z pasją wydało Wydawnictwo Dobra Literatura

Osoby, które chciałyby w swoich szkołach lub innych placówkach, zorganizować spotkania dotyczące jednego z dwóch tematów, proszone są o przesłanie informacji do Luizy Kalinowskiej-Skutnik.
luizaskutnik@o2.pl

Lista zaplanowanych wydarzeń dostępna na naszym profilu FB w sekcji wydarzenia