Relacje ze Szkolnego Biura Podróży
Od kultury nauczania do kultury uczenia się – Szkolne Biuro Podróży
„Nauczycielu, chcesz zrobić dla uczniów więcej, zrób mniej!”
Marzena Żylińska
Zaprezentowany tu opis projektu należy traktować jako inspirację, a nie jak plan, którego trzeba się trzymać. Każda grupa może dostosować projekt do własnych potrzeb i możliwości. Celem jest wyzwolenie kreatywności uczniów i stworzenie im warunków do rozwijania samodzielności. Jednocześnie projekt jest ogromnym wyzwaniem dla nauczycieli, którym przypada nowa rola.
Szkolne wycieczki inaczej!
Dwie równoległe klasy z dwóch różnych miejscowości (dobrane na zasadzie kontrastu, np. miasto – wieś), nawiązują ze sobą współpracę i pracują regularnie przez cały rok szkolny. W pierwszym półroczu uczniowie z obu klas wspólnie planują wyjazd i pobyt w miejscowości A. Pod koniec półrocza klasa z miejscowości B jedzie na tydzień z wizytą do miejscowości A, a pod koniec roku ma miejsce rewizyta. Nad programem rewizyty uczniowie z obu szkół pracują przez kilka miesięcy w II półroczu.
Uczniowie mieszkający w dużych miastach bardzo często nie potrafią sobie wyobrazić, jak wygląda życie na wsi. Uczniowie z wiejskich szkół czy małych miasteczek mogliby przygotować program wymiany oparty na lokalnych atrakcjach, często niedostępnych mieszkańcom silnie zurbanizowanych terenów, takich jak żeremia bobrów, stacje pogody, ciekawe ekosystemy, gospodarstwa rolne / ekologiczne, uprawy roślin (dzieci z miast mają często problemy z rozróżnianiem zbóż), zwierzęta hodowlane i wszystko, co mogłoby zainteresować gości.
Program wizyty mogą samodzielnie stworzyć uczniowie przyjmujący gości, ale prawdziwym wyzwaniem – i okazją do rozwijania wielu złożonych kompetencji – jest stworzenie programu, który byłby owocem kilkumiesięcznej współpracy uczniów z obu klas. Takie podejście stwarza okazję do praktycznego i naturalnego wykorzystania nowych technologii [różne narzędzia, komunikatory – (można zorganizować wideokonferencje), czaty], do rozwijania sprawności pisania, planowania, dyskutowania, argumentowania, a także wielu kompetencji społecznych. W trakcie wspólnego planowania uczniowie mają również możliwość zdobycia nowej wiedzy (geografia, biologia, język polski, matematyka, sztuka i wiele innych treści z różnych dziedzin). Dzięki takiej metodzie nowe wiadomości będą ze sobą powiązane i wielokrotnie powtarzane, co bardzo korzystnie wpływa na ich zapamiętywanie. Jednorazowy kontakt z nową wiedzą nie jest tak skuteczną formą uczenia się.
Jeśli uczniowie czują się na siłach, mogą zaplanować również w mieszanych grupach wspólne prowadzenie lekcji. Lekcje te mogą dotyczyć historii, biologii, czy jakiegokolwiek innego przedmiotu. Lekcje prowadzone przez uczniów mogą odbywać się w klasie lub poza szkołą. Wplecenie celów zawartych w podstawach programowych w autentyczny kontekst, jest ogromnym atutem i powoduje, że poznana wiedza odbierana jest jako coś autentycznego i osadzonego w realnym życiu. Również planowanie kosztów i podróży stwarza okazję do dokonywania wielu różnych obliczeń osadzonych w życiowych kontekstach.
Wspólne planowanie jest też okazją do poznania się, pokazania swoich pasji i zainteresowań. Osobiste spotkanie po kilkumiesięcznej współpracy w świecie wirtualnym nabiera zupełnie innego wymiaru.
Rola nauczyciela w projekcie
Jednym z ważniejszych celów takiej formy wymiany jest rozwijanie samodzielności, kreatywności i budowanie u uczniów poczucia sprawstwa. Dlatego niezwykle ważna jest tu zmiana roli nauczyciela – z osoby organizującej pracę uczniów na osobę im towarzyszącą. Ważne, by nie blokować zgłaszanych pomysłów i inicjatyw, chyba że są to pomysły jednoznacznie złe lub szkodliwe, np. gdy idą w kierunku merkantylizacji lub wiążą się ze zbyt wyskoki kosztami. Warto rozmawiać o tym, że atrakcyjne i ciekawe zajęcia wcale nie muszą być drogie. Być może warto zastanowić się nad tym, czy nie wprowadzić limitu finansowego, którego uczniowie, planując wyjazd, musieliby się trzymać. Wprowadzenie takiego limitu stanowi z jednej strony duże wyzwanie, a z drugiej stwarza okazję do dokonywania różnych przeliczeń i kalkulacji.
Należy pamiętać, że im większa aktywność i decyzyjność uczniów, tym lepszy efekt w postaci nowej wiedzy lub nabytych kompetencji. Będzie to możliwe, gdy nauczyciel uświadomi sobie, jak ważna jest decyzja o stworzeniu uczniom przestrzeni do działania.
Projekt Szkolne Biuro Podróży oferuje zatem przestrzeń edukacyjną, która umożliwi nie tylko zdobywanie wiedzy, ale również rozwijanie wielu ważnych kompetencji, które przygotowują do życia z uwzględnieniem całej jego złożoność, której tak często brakuje typowym, szkolnym zadaniom.
Jak przystąpić do projektu:
Wyślijcie na nasz adres kontakt@nobelledu.stronazen.pl zgłoszenie., podając następujące informacje:
Mamy nadzieję, że do końca września będziemy mogli znaleźć dla Was partnerów. Gdy prześlemy Wam informację, będziecie mogli rozpocząć współpracę. Bardzo byśmy chcieli, żebyście pod koniec roku podzielili się z nami Waszymi doświadczeniami. Bylibyśmy szczęśliwi, gdybyście prowadzili dziennik współpracy, do którego dołączylibyście zdjęcia. Bardzo chcielibyśmy dowiedzieć się, co się udało bardzo dobrze, a co nieco gorzej, co Wam sprawiło najwięcej radości i czego dzięki Szkolnemu Biuru Podróży mogliście się uczyć. Jak podobały się Wam wyjazdy, które sami zorganizowaliście? Takie opisy z pewnością zachęcą inne szkoły do szukania nowej formuły szkolnych wycieczek i do oddania inicjatywy uczniom. Bo uczniowie dopiero wtedy mogą rozwinąć swój potencjał, gdy nauczyciele stworzą im przestrzeń do działania rozwijania